Een healer

Orlan (geen achternaam graag), 40 jaar, beheerder van de diverse kiva's, tevens healer ofwel medicijnman. Vandaag, maandag, ontmoeten we hem in Moenkopi. Orlan is een gewezen alcoholist, al 18 jaar droog. Toen zijn vrouw zes maanden zwanger was van hun eerste kind stelde ze hem voor de keus: stoppen of wegwezen. Hij vertrok naar Phoenix me een ongelooflijke hoeveelheid drank, maar die heeft hij in zijn motel door de gootsteen gespoeld. Hij was na een dag alweer thuis.
We zijn op een stuk land bij Orlan' s woonplaats Moenkopi waar hij bonen verbouwt. Vertelt over het verschil tussen dryfarming en maïsteelt met behulp van irrigatie. Het is ook zo'n onderwerp dat rekkelijken en preciezen onder de Hopi verdeelt. De preciezen willen zich houden aan de traditionele teelt, dryfarming, waarbij de boer afhankelijk is van wat de natuur aan water geeft. Daarom wordt elke dag gebeden. Orlan geeft aan dat de panelen aan het schuiven zijn. Dryfarmers geven steeds vaker tijdens lange perioden van droogte water aan de smachtende planten. Irrigatie gaat te ver, maar een wagen met een tank vol water laten aanrukken kan ermee door.
Orlan is van de vossenclan. Lang is hem voorgehouden dat hij tot de coyote behoorde. De leiders wilden dat de vossen aan die clan werden toegevoegd. Toen hij hoorde dat er feitelijk een zelfstandige vossenclan was, heeft hij meteen afstand genomen van de coyote. ,,Dat zijn namelijk over het algemeen geen goede mensen.''
Hij heeft ook een tijdje aan de verkeerde kant van de lijn gestaan. Zie zijn drankprobleem. Nooit aan de drugs, gelukkig, maar desalniettemin heel veel fouten gemaakt. Hij probeert nu gebruik makend van zijn status, de jeugd ervan te weerhouden het verkeerde pad op te gaan. Hij heeft de indruk dat hij enig succes boekt. Hij vertelt het verhaal van een tweeling. Hij zegt: Van een tweeling, deze in elk geval, is er een die naar het goede neigt, de ander naar het slechte. Hij nam beiden apart en vertelde hen zijn verhaal. Ze gingen hun weg, Orlan hoorde lang niets van hen.
Tot op een dag, hij was bezig in de kiva. Daar stond opeens een 'gentleman' in de deuropening. Strak gekleed in het uniform van de korps mariniers. ,,Ik wilde u laten weten wat er van mij geworden is. Ik heb me steeds laten leiden door wat u mij destijds heeft verteld.'' Orlan raakt terwijl hij dit verhaal doet, geëmotioneerd, huilt. De man die terugkwam, de marinier, was de ene van de tweeling die af dreigde te glijden. Ik vroeg Orlan wat er van die ander geworden is. Daar praatte hij omheen.
We staan op een plankier over een irrigatiekanaal. Er ontbreekt een plankje. Je kunt je, zegt hij, eraan ergeren dat er een gat in het bruggetje zit. Je kunt er ook gewoon letterlijk en figuurlijk overheen stappen. Positiviteit, dat is wat de wereld nodig heeft. Er is te veel negativisme, vindt hij. Hij was afgelopen weekeinde op de Hopi-jaarmarkt. Hij was uitgeput 's avonds door al dat gezeur over alles wat zogenaamd niet deugde. Dit duurde te lang, er waren te weinig parkeerplekken, je moest te ver lopen naar het feestterrein, alles was te duur.
Orlan is als healer extra gevoelig voor dit soort dingen. Hij vertelt hij hij erachter kwam dat hij gaven had. Zes jaar geleden heeft hij een niertransplantatie ondergaan. Zijn nieren waren door de drank vernietigd. ,,Ik ben op de operatietafel vijftien seconden dood geweest. Ik heb Maasau, onze god, ontmoet. Hij wilde me niet bij zich hebben. Jij bent nodig bij je mensen op aarde, zei hij.'' Op een ochtend werd hij wakker, hij lag met zijn rechterhand onder zijn hoofdkussen. Hij voelde iets warms en zachts, zoals een dier. Hij sprong uit bed, een beetje in paniek door deze vreemde gewaarwording. Hij vond onder zijn kusen een kristal. ,,Met deze kristal kan ik verleden, heden en toekomst zien.''
Zijn levensdoel is nu mensen te helpen. Hij zorgt ervoor dat de kiva's tiptop blijven, hij verbouwt maïs en bonen, hij praat met mensen, probeert ze gezond te houden danwel te genezen. Hij maakt kachina's. Hij heeft drie kinderen, twee zoons en een dochter die allen de Hopi-zaak zijn toegedaan. Ze doen in elk geval mee aan de dansen. Ze spreken dan wel niet Hopi, maar verstaan het wel.
Ze helpen hem wel eens op het land. Hij was zelf een jaar of acht, negen dat hij verantwoordelijk werd voor de teelt van maïs en bonen voor het gezin. Zijn vader kon dat niet meer, hij was zwaar alcoholist. Hoe kan het dat zoveel Hopi problemen hebben met alcohol? ,,Net a!s ik groeiden veel Hopi op in een omgeving waar excessief alcoholgebruik heel gewoon was.'' Waar dat ooit begonnen is weet hij niet. Wel weet hij dat net als voor hem voor veel Hopi de drank een soort ontsnappingsmiddel is. Na een dag hard werken even hangen met en biertje. ,,Je voelt dat je ontspant.'' Je hebt geleidelijk aan steeds meer nodig om in die ontspanning te geraken.
Hij heeft in zijn relatief korte leven heel wat ziekte en zeer meegemaakt. ,,Ik heb zo'n beetje alles gebroken: beide polsen, een arm, ribben. In mijn linker been heb ik twee schroeven en twee platen zitten.'' Hij vertelt hoe dat kwam. Als bruidsschat had hij zeventien schapen gekocht. Op de dag dat hij ze naar z'n aanstaande schoonfamilie wilde brengen, vond hij ze allemaal dood. Honden hadden zich met de dieren vermaakt. ,,Ze hadden ze alleen maar doodgebeten, verder niets mee gedaan, geen hap van genomen. Er liepen er nog twee van die honden rond. Mijn zanger en ik gingen er achteraan. Een van de twee viel naar me uit toen ik hem in het nauw had gedreven. Ik stapte achteruit en viel over een van de dode schappen. Mijn zwager ving de hond en hing hem meteen op.''
Moenkopi waar hij woont is een dorp dat net als Oirabi is verscheurd. De preciezen zijn op zeker moment vertrokken. Orlan woont in het deel der rekkelijken, maar verleent zijn diensten ook aan de preciezen. In zijn verantwoordelijke functie kan hij zich niet veroorloven partij te kiezen. En dat wil hij ook niet. Zijn positieve levenshouding, die hij heeft ontwikkeld in de dagen dat hij het heel moeilijk had, verhindert dat.

(Ook bij dit verhaal geen achternaam noch foto, om eerder vermelde redenen)